Otel Yangın Tesisatı ve Yangın Güvenliği Önerileri

Güzel ülkemiz doğal afetlerle zaman zaman çok ciddi sınavlardan geçmiş bir ülkedir ve yaşanan her trajedide bu durumları sorgular gerekli önlemleri almaya çalışırız. Ama maalesef öyle olaylar olmaktaki buradaki ihmalkarlığı ve yapılan yanlışları nereye koyacağımızı bilemediğimiz acı durumlardan bir tanesi 21 Ocak 2025 tarihinde Bolu Kartalkaya’daki kayak merkezinde yer alan bir otelde çıkan yangın sonucu 78 canımızı kaybetmemiz ile sonuçlanmıştır.

Seymenler Mühendislik olarak mekanik proje alanında hizmet vermekteyiz ve yangın tesisatı projesi çizimi hizmet verdiğimiz alanlardan birisidir. 2023 sonu itibariyle işletmelerin periyodik kontrolleri için yangın tesisatı projesi, havalandırma tesisatı projesi gibi projelerin olması zorunluluğuna rağmen, halen daha birçok işletmede bu tür konulara önem verilmemekte ve gerçek bir yangın tesisatı yada havalandırma projesine sahip değiller.

Ülke gündemimiz çok hızlı değişmekte ve bu yangın felaketi unutulmadan kendimizce bir yazı kaleme almak istedik ve bazı uyarılarla birlikte bir kontrol listesi sunmak istedik. Listemizde ve uyarılarımızda mutlaka eksiklikler olacaktır, bu yüzden yazımız sadece başlangıç amacıyla fikir verme niyetiyle ve farkındalık amacıyla oluşturulmuştur. Yangın tesisatı projesi ve yangın güvenliği konusunda lütfen profesyonel kişilerden destek ve hizmet almanızı mutlak surette öneriyoruz…

Otel gibi yüksek yoğunluklu ve çok katlı yapılarda yangın güvenliği, hem can kaybını önlemek hem de maddi hasarı en aza indirmek için kritik öneme sahiptir. NFPA (National Fire Protection Association) standartları, otellerde yangın güvenliği ve tesisatı için kapsamlı bir çerçeve sunar. Aşağıda, otellerde yangın güvenliği ve tesisatı için NFPA standartlarına uygun öneriler sunulmaktadır.

1. Yangın Algılama ve İhbar Sistemleri

  • NFPA 72 (Ulusal Yangın Alarmı ve İşaretleme Kodu) uyarınca, otellerde yangın algılama ve ihbar sistemleri tüm bina genelinde kurulmalıdır.
  • Duman dedektörleri tüm odalara, koridorlara, merdiven boşluklarına ve ortak alanlara yerleştirilmelidir.
  • Isı dedektörleri mutfak gibi yüksek sıcaklığa maruz kalabilecek alanlarda kullanılmalıdır.
  • Otomatik yangın alarm sistemleri, yangın durumunda hem binadaki kişileri uyarmalı hem de itfaiyeye otomatik bildirim yapmalıdır.
  • Alarm sistemleri düzenli olarak test edilmeli ve bakımı yapılmalıdır.

2. Yangın Söndürme Sistemleri

  • NFPA 13 (Sprinkler Sistemlerinin Kurulumu Standardı) gereğince, otellerde otomatik sprinkler sistemleri tüm bina genelinde kurulmalıdır.
  • Sprinkler sistemleri, özellikle odalarda, koridorlarda, mutfaklarda ve yangın riski yüksek olan diğer alanlarda etkin bir şekilde çalışmalıdır.
  • Portatif yangın söndürücüler, NFPA 10 standartlarına uygun olarak tüm katlara, koridorlara ve yangın riski yüksek alanlara yerleştirilmelidir.
  • Mutfaklarda K sınıfı yangın söndürücüler kullanılmalıdır.

3. Acil Çıkış ve Kaçış Yolları

  • NFPA 101 (Yaşam Güvenliği Kodu) gereğince, otellerde acil çıkış yolları ve kapıları net bir şekilde işaretlenmeli ve engelsiz olmalıdır.
  • Kaçış yolları, yangın anında binadaki tüm kişilerin güvenli bir şekilde tahliyesini sağlayacak genişlikte olmalıdır.
  • Acil çıkış kapıları, dışarıya doğru açılmalı ve panik barlı (panic bar) olmalıdır.
  • Merdiven boşlukları, yangına dayanıklı malzemelerle inşa edilmeli ve duman geçirmez kapılarla korunmalıdır.

4. Yangına Dayanıklı Yapı Malzemeleri

  • Otel yapısında kullanılan malzemeler, NFPA 220 (Bina Yapı Türleri Standardı) uyarınca yangına dayanıklı olmalıdır.
  • Duvar, tavan ve zeminlerde yangın yayılımını önleyen malzemeler tercih edilmelidir.
  • Elektrik tesisatı, NFPA 70 (Ulusal Elektrik Kodu) standartlarına uygun olarak kurulmalı ve yangın riskini en aza indirecek şekilde tasarlanmalıdır.

5. Yangın Güvenliği Eğitimi ve Tatbikatları

  • Otel personeli, yangın güvenliği konusunda düzenli olarak eğitilmelidir. Bu eğitimler, yangın söndürme ekipmanlarının kullanımı, acil durum prosedürleri ve tahliye planlarını içermelidir.
  • NFPA 140 (Yangın Eğitimi Standardı) uyarınca, düzenli yangın tatbikatları yapılmalı ve bu tatbikatlar kayıt altına alınmalıdır.
  • Misafirler için yangın güvenliği bilgilendirmeleri yapılmalı ve acil durum talimatları odalarda görünür bir şekilde bulundurulmalıdır.

6. Yangın Güvenliği Planı ve Acil Durum Prosedürleri

  • Otel yönetimi, kapsamlı bir yangın güvenliği planı hazırlamalı ve bu plan düzenli olarak güncellenmelidir.
  • Acil durum prosedürleri, yangın anında personel ve misafirlerin nasıl hareket etmesi gerektiğini açıkça belirtmelidir.
  • Yangın güvenliği planı, yerel itfaiye ve acil durum ekipleriyle koordineli olarak hazırlanmalıdır.

7. Düzenli Denetim ve Bakım

  • Yangın güvenliği ekipmanları ve sistemleri, NFPA 25 (Su Bazlı Yangın Koruma Sistemlerinin Bakım Standardı) uyarınca düzenli olarak denetlenmeli ve bakımı yapılmalıdır.
  • Elektrik tesisatı, mekanik sistemler ve yangın güvenliği ekipmanları yılda en az bir kez uzmanlar tarafından kontrol edilmelidir.

Sonuç

Otel yangın güvenliği, can ve mal kaybını önlemek için titizlikle planlanması gereken bir süreçtir. NFPA standartları, bu süreçte rehberlik ederek otellerin güvenli bir ortam sunmasını sağlar. Yangın algılama sistemleri, söndürme ekipmanları, acil çıkış yolları ve personel eğitimi gibi unsurlar, yangın güvenliğinin olmazsa olmaz parçalarıdır. Düzenli denetim ve bakım ise sistemlerin sürekli olarak çalışır durumda kalmasını garanti eder.

Bu öneriler, otellerde yangın güvenliği kültürünü oluşturmak ve olası yangın risklerini en aza indirmek için temel bir çerçeve sunar.

GENEL OTEL YANGIN GÜVENLİĞİ VE RİSK DEĞERLENDİRME CHECKLIST

1. DIŞ MEKAN VE ERİŞİM KONTROLLERİ

  • Yangın şeritleri açık ve işaretlenmiş mi?
  • Bina adresi görünür ve okunaklı mı?
  • Yangın hidrantları ve su kaynağı erişilebilir mi, engellenmemiş mi?
  • Yangın departmanı için bina erişim yolları uygun mu?
  • F.D. anahtar kutusu mevcut ve bakımda mı?
  • Binanın dış cephesi ve çatı alanları yanıcı malzeme içeriyor mu?

2. ACİL DURUM ÇIKIŞLARI VE TAHLİYE YOLLARI

  • Yeterli sayıda acil çıkış mevcut mu?
  • Çıkış yolları ve koridorlar engelsiz mi?
  • Acil çıkış kapıları içeriden kilitlenmeden açılabiliyor mu?
  • Kaçış yolları ve kapıları uygun şekilde işaretlenmiş mi?
  • Engelli bireyler için tahliye yolları uygun mu?

3. YANGIN ALGILAMA VE ALARM SİSTEMLERİ

  • Yangın alarm sistemleri çalışıyor ve bakımı yapılmış mı?
  • Duman ve ısı dedektörleri yerinde ve çalışır durumda mı?
  • Acil aydınlatmalar test edilmiş ve çalışıyor mu?
  • Alarm sistemleri bina genelinde duyulabiliyor mu?
  • Yangın alarm sistemi, binanın tüm bölümlerini kapsıyor mu?

4. SPRİNKLER VE YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ

  • Sprinkler sistemi yeterli ve bakımı yapılmış mı?
  • Tüm sprinkler başlıkları temiz ve çalışır durumda mı?
  • Yangın söndürücüler uygun yerlerde mi ve yıllık bakımları yapılmış mı?
  • Sprinkler su kaynağı yeterli basıncı sağlayabiliyor mu?
  • Yangın hortumları ve bağlantıları erişilebilir ve düzgün durumda mı?

5. MEKANİK VE ELEKTRİK SİSTEMLERİ

  • Elektrik panoları erişilebilir ve uygun işaretlenmiş mi?
  • Elektrik tesisatı düzenli olarak kontrol ediliyor mu?
  • Gazlı cihazlar ve boru hatları koruma altına alınmış mı?
  • Jeneratör ve acil durum güç kaynakları düzenli test ediliyor mu?
  • Yanıcı malzemeler elektrik panolarından uzakta tutuluyor mu?

6. KİMYASALLAR VE TEHLİKELİ MADDELER

  • Yanıcı sıvılar uygun kaplarda ve depolama alanlarında saklanıyor mu?
  • Kimyasal depolama alanları uygun şekilde işaretlenmiş mi?
  • Basınçlı gaz tüpleri güvenli bir şekilde sabitlenmiş mi?
  • Tıbbi atıklar uygun şekilde bertaraf ediliyor mu?
  • Yanıcı sıvılar yangın çıkışlarından uzakta mı?

7. PERSONEL EĞİTİMİ VE ACİL DURUM PLANLARI

  • Yangın güvenliği eğitimleri periyodik olarak veriliyor mu?
  • Acil durum tahliye tatbikatları düzenli olarak yapılıyor mu?
  • Personel acil durum prosedürlerini ve görevlerini biliyor mu?
  • Yangın güvenliği ekipmanı kullanım eğitimi almış mı?
  • Otel müşterileri için yangın tahliye prosedürleri belirlenmiş ve bilgilendirme yapılıyor mu?

8. GENEL TEMİZLİK VE DÜZEN

  • Depolama alanları düzenli mi?
  • Çöp ve yanıcı atıklar düzenli olarak temizleniyor mu?
  • Kaçış yolları, koridorlar ve yangın çıkışları her zaman açık tutuluyor mu?
  • Çatı ve havalandırma alanlarında yanıcı malzeme birikimi önleniyor mu?

9. DOKÜMANTASYON VE DENETİM

  • Yangın güvenliği ile ilgili tüm kontroller kayıt altına alınıyor mu?
  • Yangın tatbikatlarının sonuçları belgeleniyor ve iyileştirme önerileri yapılıyor mu?
  • Yangın güvenliği ekipmanı bakım kayıtları eksiksiz tutuluyor mu?
  • Yangın güvenliği planı güncel ve yasal gerekliliklere uygun mu?
  • Acil durum irtibat numaraları ve prosedürleri her personelin erişimine açık mı?

Bu kontrol listesi, otel yangın güvenliği ve genel risk değerlendirmesi için detaylı bir rehberdir. İlgili mevzuatlar ve otelin özel ihtiyaçları doğrultusunda düzenli olarak gözden geçirilmeli ve güncellenmelidir.

Yazımıza son olarak İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi tarafından hazırlanan BOLU KARTALKAYA GRAND KARTAL OTEL YANGINI DEĞERLENDİRME RAPORU hakkında kısa bir özetle bitirmek istiyoruz.

Umarız bu yangınlar bir daha yaşanmaz ve ülkemiz adına güzel günler daim olur.

Saygılarımızla…

Grand Kartal Otel Yangını Değerlendirme Raporu Özeti

21 Ocak 2025 tarihinde Bolu Kartalkaya’da bulunan Grand Kartal Otel’de çıkan yangın, 17.000 m²’lik binanın tamamen yanmasına ve 78 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu. Bu rapor, yangının sebeplerini, binanın yapısal ve sistemsel eksikliklerini inceleyerek kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla hazırlandı.

Otel, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 15 Aralık 2024’te denetlendi, ancak yangınla ilgili bir eksiklik tespit edilmedi. Ertesi gün Bolu Belediyesi İtfaiyesi’nden alınmak istenen uygunluk raporu ise geri çekildi. Raporda, piyasada akredite kuruluşlar tarafından kuralsızca verilen yangın uygunluk raporlarına dikkat çekildi ve denetim mekanizmalarının yetersizliği vurgulandı.

Bina Özellikleri ve Yangının Seyri:
Grand Kartal Otel, 43,5 metre yüksekliğiyle yüksek bina sınıfında yer alıyordu. 12. kat ve çatı ahşap malzemeyle inşa edilmişti. Ortak alanlarda dekoratif ahşap kullanımı ve yalıtım malzemesi olarak XPS ve cam yünü tercih edilmişti. Yangın, 4. kattaki restoranda başladı ve merdiven boşluklarının baca etkisi yapması nedeniyle hızla üst katlara yayıldı. Ahşap kaplamalar ve halılar yangının yayılmasını kolaylaştırdı.

Tespit Edilen Eksiklikler:

  1. Yangın Güvenlik Sistemleri: Yangın algılama sistemi mevzuata uygun değildi ve devreye girmedi. Duman dedektörleri, acil durum butonları ve aydınlatma sistemleri çalışmıyordu. Yangın dolaplarındaki su bağlantıları yetersizdi.
  2. Yapısal Eksiklikler: Yangın merdivenlerinde elektrik şaftı ve panolar gibi yanıcı unsurlar bulunuyordu. Yangın kapıları ahşap çerçeveli ve normal kolluydu. Binada zorunlu olmasına rağmen sprinkler sistemi yoktu. Asansörler yangın algılama sistemine entegre değildi.
  3. Denetim Eksiklikleri: Bakanlık denetimlerinde yangın güvenliği ile ilgili bir kusur bulunmadı. İş sağlığı ve güvenliği (İSG) sisteminin bağımsız olmaması, eksikliklerin tespit edilmesini engelledi.

Sonuç ve Değerliklendirme:
Raporda, yangının bu kadar büyük bir faciaya dönüşmesinin ardında birçok ihmal ve eksikliğin olduğu belirtildi. Periyodik kontrollerden personel eğitimine, yapısal eksikliklerin giderilmesinden mevzuat denetimlerine kadar birçok alanda gereklilikler yerine getirilseydi, bu trajedi yaşanmayabilirdi. Raporda, insan hayatının rant ilişkilerine terk edilmemesi ve bağımsız denetim mekanizmalarının oluşturulması gerektiği vurgulandı.

Bu olay, denetimsizlik ve ihmallerin bedelini can kaybıyla ödeyen bir trajedi olarak kayıtlara geçti. Raporda, benzer felaketlerin önlenmesi için ciddi adımlar atılması ve “mış gibi” yapmaktan vazgeçilmesi çağrısı yapıldı.

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir