Kapalı Otopark Havalandırma Sistemleri

Kapalı otopark havalandırma sistemleri, güvenlik ve konfor açısından oldukça önemli bir mühendislik çözümüdür. Kapalı otoparklarda araçların egzoz gazı, karbon monoksit (CO), nitrojen dioksit (NO2) gibi zararlı gazlar havada birikerek insan sağlığını ciddi şekilde tehdit edebilir. Yangın sırasında veya yangın söndürüldükten sonra dumanı tahliye etmek için yine kapalı otopark havalandırma sistemleri lazım olmaktadır. Bu tür ortamlarda etkili bir havalandırma sistemi kurmak, yalnızca hava kalitesini artırmakla kalmaz, aynı zamanda yangın riskini azaltır ve enerji verimliliği sağlamaktadır.

1. Temel İşlevi ve Amaçları

Kapalı otopark havalandırma sistemlerinin ana amacı, zararlı gazları ve dumanı dışarıya atarak, temiz hava ile ortamı sürekli olarak taze tutmaktır. Bu sayede hem araçlardan çıkan kirli havanın dışarı atılması hem de yangın veya duman durumlarında duman tahliye işlemi yapılması sağlanır. Özellikle yoğun trafik alan otoparklar (avm, büyük siteler, iş merkezleri, vb…) için havalandırma sistemleri, hem bina sakinlerinin hem de ziyaretçilerin sağlığı ve güvenliği için kritik bir rol oynar.

2. Çalışma Prensibi

Kapalı otopark havalandırma sistemleri, genellikle iki ana prensip ile çalışır: Doğal Havalandırma ve Mekanik Havalandırma.

Doğal Havalandırma: Doğal hava akımlarından yararlanarak otoparktaki kirli havanın dışarı atılmasını sağlar. Ancak bu yöntem, otoparkın büyüklüğüne ve yapısına bağlı olarak her zaman yeterli olmayabilir.
Mekanik Havalandırma: Bu yöntem, fanlar ve hava kanalları kullanılarak kirli havanın zorla dışarı atılmasını sağlar. Karbon monoksit (CO) ve diğer zararlı gazların yoğunluğunu sürekli olarak ölçen sensörler, sistemin otomatik olarak devreye girmesini sağlayabilir. Bu, enerji tasarrufu sağlar ve sistemin yalnızca ihtiyaç duyulduğunda çalışmasını mümkün kılar.

3. Bileşenler

Kapalı otopark havalandırma sistemleri çeşitli bileşenlerden oluşur. Bu bileşenler, sistemin işlevselliğini ve verimliliğini artırmak için optimize edilmiştir:

Egzoz Fanları: Egzoz gazlarını ve kirli havayı dışarı atmak için kullanılır. Genellikle sistemin en önemli parçasıdır ve yoğun araç trafiğinin olduğu otoparklarda sürekli çalışır.
Taze Hava Fanları: Dışarıdan temiz hava çekerek otopark içindeki hava kalitesini dengeler. Bu fanlar, iç ortamın sürekli olarak temiz hava ile dolmasını sağlar.
CO ve NO2 Sensörleri: Ortamdaki karbon monoksit ve nitrojen dioksit seviyelerini sürekli ölçer. Kritik seviyelere ulaşıldığında fanları devreye sokarak tehlikeli gazların birikmesini önler.
Yangın Duman Tahliye Sistemleri: Yangın durumunda dumanı hızlı bir şekilde dışarı atmak için devreye girer. Bu sistem, yangın sırasında yangın güvenliğini artırır ve kaçış yollarını dumanla kaplanmaktan korur.

4. Enerji Verimliliği

Kapalı otopark havalandırma sistemlerinde enerji verimliliği büyük bir öneme sahiptir. Sürekli çalışan bir havalandırma sisteminin enerji tüketimi yüksek olabilir. Bu nedenle, modern havalandırma sistemleri, sensörler yardımıyla sadece ihtiyaç duyulduğunda devreye giren fanlarla donatılır. Bu tür sistemler enerji tasarrufu sağlarken, işletme maliyetlerini de düşürür.

5. Yangın Güvenliği

Kapalı otoparklarda yangın riski, özellikle araçlardan sızan yakıt ve diğer yanıcı maddeler nedeniyle yüksektir. Havalandırma sistemleri, yangın esnasında dumanı hızla tahliye ederek yangının yayılmasını engeller ve tahliye sürecini hızlandırır. Otoparklarda yangın dumanı çok hızlı yayılabilir, bu nedenle etkili bir havalandırma ve duman tahliye sistemi hayat kurtarıcıdır.

6. Yönetmelikler ve Standartlar

Kapalı otopark havalandırma sistemlerinin tasarımı ve kurulumu, yerel yönetmeliklere ve uluslararası standartlara uygun olmalıdır. Bu sistemler, yangın güvenliği, enerji verimliliği ve hava kalitesi ile ilgili sıkı düzenlemelere tabidir. Tasarım aşamasında, ASHRAE (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers) gibi uluslararası standartlar ve yerel yönetmeliklerle uyum sağlanmalıdır.

7. Uygulama Alanları

Kapalı otopark havalandırma sistemleri, farklı alanlarda kullanılmaktadır. Başlıca uygulama alanları şunlardır:

Alışveriş Merkezleri: Büyük otoparkları olan alışveriş merkezleri, sürekli araç trafiği ve insan hareketliliği nedeniyle güçlü havalandırma sistemlerine ihtiyaç duyar.
Rezidans ve Apartmanlar: Konut projelerinde otopark alanları genellikle bodrum katlarında yer aldığından, havalandırma hayati önem taşır.
Ticari Binalar: İş merkezleri ve ofis binalarının otoparkları da güvenli ve sağlıklı bir ortam için etkili havalandırma sistemleri gerektirir.

8. Müşteri Odaklı Çözümler

Seymenler Mühendislik firmamız, kapalı otopark havalandırma sistemleri konusunda müşterilerine ihtiyaçlarına özel çözümler sunmaktadır. Projenin büyüklüğüne ve yapısına göre en uygun havalandırma sistemi tasarlanır, yüksek verimli ve enerji tasarrufu sağlayan sistemler kurulur. Müşteri memnuniyeti odaklı yaklaşımımız sayesinde, projelerimiz uzun ömürlü, güvenli ve kullanıcı dostu olarak hayata geçirilir.

9. Kapalı Otopark Havalandırma Sistemlerine Mühendislik Yaklaşımımız

ASHRAE’ye Göre Otopark Havalandırma Sistemleri İçin Hesaplama Formülleri ve Mantığı

Otopark havalandırma sistemlerinin tasarımı, hem insan sağlığını korumak hem de yangın güvenliğini sağlamak için oldukça kritik bir konudur. ASHRAE (American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers) standartlarına göre otopark havalandırma sistemlerinin hesaplanması, ortamın büyüklüğüne, araç trafiğine, egzoz gazı salınımına ve kullanılan sistemin türüne bağlı olarak yapılır. Bu süreçte en önemli faktörlerden biri, karbon monoksit (CO) ve nitrojen dioksit (NO2) gibi zararlı gazların birikmesini engellemektir.

1. Havalandırma İhtiyacının Hesaplanması

ASHRAE Standardı 62.1, otoparklarda hava değişim ihtiyacını belirleyen en önemli standartlardan biridir. Havalandırma sistemi, araçların egzoz emisyonlarını tahliye edecek şekilde tasarlanmalıdır. Bu hesaplama genellikle CFM (Cubic Feet per Minute) veya m³/s cinsinden yapılır.

Temel Havalandırma İhtiyacı:

ASHRAE 62.1’e göre, kapalı otoparklarda minimum havalandırma hızı genellikle 0,75 CFM/m² (metrekare başına 0,75 kübik fit/dakika) olarak belirtilmiştir.
Alternatif olarak, her araç başına 5000 CFM hava değişim oranı önerilmektedir. Bu değer, otoparkın büyüklüğüne ve araç sayısına bağlı olarak hesaplanabilir.

Formül:

Gerekli CFM = Otopark Alanı (m²) × 0.75 CFM/m²

Bu formül, otoparkın toplam alanına dayalı olarak sürekli havalandırma ihtiyacını belirler.

Araç başına hesaplama:

Bu formül ise otoparktaki tahmini araç sayısına göre gereken havalandırma hacmini verir.

2. Karbon Monoksit (CO) Seviyesi Bazlı Havalandırma

Kapalı otoparklardaki en büyük tehlikelerden biri karbon monoksit (CO) birikimidir. CO, araçlardan çıkan ve kapalı ortamlarda biriktiğinde zehirli etkileri olan bir gazdır. ASHRAE’ye göre, otopark havalandırma sistemleri, CO seviyesini sürekli olarak izlemeli ve gerekli durumlarda fanlar devreye girmelidir. CO sensörleri genellikle 25-35 ppm (parts per million) seviyesine ulaştığında fanları devreye sokacak şekilde ayarlanır.

Karbon Monoksit Tabanlı Havalandırma:

Eğer CO sensörlü bir havalandırma sistemi kullanılıyorsa, havalandırma sisteminin düşük hızda sürekli çalışması ve CO seviyesi yükseldiğinde havalandırma hızının artırılması gerekir. ASHRAE Standardı 90.1 enerji verimliliği açısından, sensörler ile kontrol edilen havalandırma sistemlerinin daha verimli olduğunu belirtir.

CO Bazlı Havalandırma Mantığı:

CO seviyeleri düşükse (%25’in altı), fanlar minimum hızda çalışır.
CO seviyesi %25 ila %50 arasında ise, fanlar orta hızda devreye girer.
CO seviyesi %50’yi geçerse, fanlar tam hızda çalışmaya başlar.

3. Araç Hareketliliğine Dayalı Havalandırma

Otoparklardaki araç trafiği de havalandırma ihtiyacını etkileyen önemli bir faktördür. Daha yoğun araç trafiği, daha fazla egzoz gazı üretimi anlamına gelir. ASHRAE, otoparklarda havalandırma hesaplamalarında araç hareketliliğini de dikkate almayı önerir.

Araç Başına CO Emisyonu:

Ortalama bir araç, kapalı bir otoparkta 20-50 g/h (gram/saat) karbon monoksit üretir. Bu bilgiye dayanarak, otoparkta bulunan araç sayısı ve beklenen trafik hareketi göz önünde bulundurularak havalandırma sistemi hesaplanabilir.

4. Duman Tahliye Sistemleri

ASHRAE standartları sadece hava kalitesi değil, yangın güvenliği açısından da önemlidir. Yangın durumunda dumanın hızla tahliye edilmesi gereklidir. Bu noktada ASHRAE ve NFPA 92 (National Fire Protection Association) standartları dikkate alınmalıdır.

Yangın durumunda, duman tahliye sistemleri 6000-12,000 CFM hızında çalışacak şekilde tasarlanmalıdır. Yangın durumunda devreye giren bu sistemler, yangın dumanının birikmesini ve insanların güvenli bir şekilde tahliye edilmesini sağlar.

5. Enerji Verimliliği ve ASHRAE 90.1

Enerji tasarrufu, otopark havalandırma sistemlerinin kritik bir bileşenidir. ASHRAE Standardı 90.1, enerji verimliliğine yönelik en iyi uygulamaları belirler. CO sensörleri ile kontrol edilen sistemler, sadece ihtiyaç olduğunda çalışacak şekilde programlanarak enerji tasarrufu sağlar. Bu, enerji maliyetlerini düşürürken, aynı zamanda sistemin ömrünü uzatır.

Enerji Tasarrufu İçin Öneriler:

Değişken Hızlı Fanlar (VFD): Fanların sadece gerekli hızda çalışmasını sağlayarak enerji tüketimini azaltır.
CO Sensörleri: Otoparktaki karbon monoksit seviyesini izleyerek fanların sadece gerektiğinde devreye girmesini sağlar.

ASHRAE standartlarına göre otopark havalandırma sistemleri, insan sağlığı, yangın güvenliği ve enerji verimliliği açısından dikkatle hesaplanmalıdır. Havanın CFM değeri, CO seviyesi, otoparktaki araç trafiği ve yangın güvenliği gibi faktörler bu hesaplamalarda rol oynar. Mühendislik firmaları, ASHRAE standartlarına uygun çözümler sunarak hem enerji verimli hem de güvenli otopark havalandırma sistemleri tasarlayabilir.

10. Sonuç

Seymenler Mühendislik olarak, başta Bursa, İstanbul olmak üzere Balıkesir, Bilecik, Yalova, İnegöl, Gebze gibi il ve ilçelerde Kapalı otopark havalandırma sistemleri konusunda mühendislik hizmeti vermekteyiz. İhtiyacınız olan kapalı otopark havalandırma sistemi için projelendirme ve sonrasında tesisatın uygulaması konusunda deneyim, kabiliyet ve bilgi birikimine sahibiz. Havalandırma sektöründeki son gelişmeleri takip eden yapımızla, ihtiyacınız olan en uygun otopark havalandırma sistemini tasarlamak ve kurmak konusunda güvenilir bir çözüm ortağınız olarak hizmet veriyoruz. Ücretsiz keşif ve danışma için bizlere iletişim sayfamızdan mail yada telefon yoluyla ulaşabilir, her türlü projenizde güvenle destek alabilirsiniz.